راهنمای روش تحقیق و ساخت یک وسیله صنعتی

در این نوشتار سعی نموده‌ام که تجربه ناچیز یکی دو سال اخیر در مورد جست‌وجو و مطالعه برای ساخت وسیله‌ای صنعتی را کسب نموده‌ام مکتوب نمایم. 

الف) تعریف موضوع و جمع آوری مطالب

0- هدف: هدف تولید یک محصول به صرفه صنعتی است نه مقالات علمی صرف، پس نیاز کشور به آن محصول باید دیده شود.

1- تعریف موضوع: موضوع می‌تواند با هدایت و مشورت از اساتید، دانشجویان تحصیلات تکمیلی، صنعتگران با سابقه بررسی گردد. 

2- میزان نیاز کشور: اولویت‌های پژوهشی سازمان‌های مرتبط و کارهای انجام شده و میزان حمایت دولتی مورد بررسی قرار گیرد.

مثلا در موضوع انرژی خورشیدی به سایت سانا رفته و اطلاعاتی که در پروژه مورد نیاز است استخراج نمایید، مثلا جایگاه موضوع و وضعیت فعلی در اولو?تها? تحق?قات?، پروژه ها انجام شده و جاری و اخبار و ... بررسی شود.

یا به "نقشه جامع علمی کشور" مراجعه نمایید و میزان اهمیت موضوع  از دیدگاه نقشه بررسی شود.برای دیدن اولویت‌های علم و فناوری کشور- نقشه جامع علمی کشور کلیک نمایید.

 می‌توانید به سایت  http://www.itan.ir بروید و احیانا مقالات مرتبط با موضوع را استخراج نمایید. نحوه تحلیل تکنولوژی سایت‌ ایتان قابل توجه و استفاده می‌باشد.

3- موجودی بازار: برنامه های دولت‌های خارجی و شرکت‌های خصوصی خارجی و داخلی و تولیدات آن‌ها بررسی شود. برای جستجو در بانک محصولات صنعتی به سایت http://www.directindustry.com بروید، پی‌دی اف کاتالوگ از این سایت قابل دریافت نیست. برای دانلود باید به سایت کارخانه مراجعه نمایید یا نام کاتالوگ به همراه نام کارخانه و با پسوند پی‌دی اف را در گوگل جستجو نمایید. 

نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌ها محل‌های خوبی برای یافتن سابقه انجام کار و نیاز صنعت می‌باشد. سایتکتاب اول، بانک اطلاعات شهر? تهران، کمک شایانی برای یافتن صنعت مورد نظر می‌نماید.

4- کتاب: در سایت کتابخانه دانشگاه، کتاب‌های مربوطه فارسی و انگلیسی را شناسایی نمایید. در برنامه پیام (سایت جستجوی کتابخانه) می‌توانید از امکان جستجوی بین کتابخانه‌ای بهره‌مند گردید و وجود کتابی را در 45 کتابخانه‌ مهم کشور مورد بررسی قرار دهید. با مطالعه فهرست، نگاه گذرا به فرمول‌ها و خصوصا عکس‌های کتاب میزان مفید بودن آن را تخمین بزنید و در صورت نیاز در قدم اول، یک تا سه کتاب را برای مطالعه انتخاب نمایید.

در سایت کتابخانه ملی می‌توانید وجود منابع فارسی را به طور کامل مرور نمایید و در صورت انتخاب کتابی، از ناشر آن را خریداری نمایید.

نام مجلات و کتاب‌های مرتبط استخراج شود، تا شما یا فرد بعدی بتواند از اطلاعات آنها بهره‌مند گردد.

برای دیدن کتاب‌های خارجی موجود به دو سایت زیر سر بزنید:

books.google.com (با ذخیره نمودن صفحه‌ای که در حال مشاهده هستید، به بعضی از صفحات کتاب می‌توان دست یافت.)

http://www.amazon.com در کنار فیلد جستجو، Books را انتخاب نمایید. 

کتاب‌های خارجی بوسیله واسطه‌های ایرانی قابل خریداری است. ضمن آنکه می‌شود  بعضی از کتب خارجی هم به صورت کامل قابل دانلود هستند. (اسم کتاب را در سایت‌های filecrop ، 4shared جستجو نمایید. سایت filestube هم قابل استفاده است، فقط قبل از باز کزدن سایت، نمایش عکس در مرورگر غیر فعال نمایید، تا شر سایت بیش از خیرش نشود! تا اینجا 90 درصد مطمئن باشید، اگر کتاب در اینترنت قابل دانلود بود آن را یافته‌اید. تا اینجا لینک غیر مستقیمی دارید که برای دریافت با سرعت بالا می‌توانید از سایت‌های واسط استفاده نمایید. سایت‌های واسطه لینک‌های غیر مستقیم را به لینک مستقیم تبدیل می‌کنند. دو سایتی واسطه ایرانی:رپیدباز و رپید پارس.  سایت scribd هم pdf های خوبی دارد که باید به صورت آنلاین مطالعه نمایید.) 

5- مقاله: برای جستجوی مقالات انگلیسی در دو سایت زیر به جستجوی بپردازید:

www.sciencedirect.com

scholar.google.com  تیک گزینه include patents را بردارید تا فقط مقالات در نتایج نمایش داده شوند و پتنت‌ها حذف شوند.

برای آشنایی و مطالعه راهنمای استفاده از پایگاههای اطلاعاتی به این صفحه مراجعه نمایید.

اگر امکان دانلود مقاله‌ای را ندارید، می‌توانید "دانلود مقاله" و "خرید مقاله" را در گوگل جستجو نمایید تا کسانی که امکان دسترسی دارند، به صورت رایگان یا پولی در اختیار شما بگذارند.

برای جستجوی مقالات فارسی در  سه سایت زیر جستجو نمایید:

http://www.civilica.com

http://www.sid.ir/fa/index.asp

در سایت زیر ثبت نام نمایید و کارهای انجام شده و موجود را بررسی نمایید.

http://www.irandoc.ac.ir/db/database-sana.html

می‌توانید به سایت بانک نشریات ایران هم سری بزنید، بعضا مقالات نشریات قابل دانلود می‌باشد و البته امکان دانلود فقط در دانشگاه می‌باشد نه بیرون.

برای دیدن سایر پایگاه های اطلاعاتی فارسی به این صفحه مراجعه نمایید.

6-  گواهی ثبت اختراع : پتنت‌ها (گواهی ثبت اختراع) اطلاعات مفیدی برای ساخت یک وسیله دارند. برای جستجوی پتنت به سایت‌های زیر مراجعه نمایید:

www.google.com/patents

http://worldwide.espacenet.com/advancedSearch?locale=en_EP

8- گوگل: جستجو در گوگل فراموش نشود:

فایل‌های پاورپوینت و پی‌دی‌اف گاها اطلاعات مفید و مختصری دارند و در نگاه به کلیت موضوع به شما کمک خواهند نمود. برای جستجوی فایل‌های پی دی‌اف و پاورپوینت به طریق زیر عمل نمایید:

subject + filetype:pdf

subject + filetype:ppt

مثلا برای موضوع آب شیرین کن خورشیدی

solar Desalination filetype:pdf

solar Desalination filetype:ppt

در سایت http://www.ppt.ir پاورپوینت‌های  فارسی مناسبی وجود دارد، که شاید به کار شما سرعت بخشد.

برای جستجوی در یک سایت خاص به طریق زیر عمل نمایید:

subject + site: www.example.com

مثلا برای موضوع آب شیرین کن خورشیدی 

solar Desalination site:www.solarwaterenergy.net

برای جستجو تخصصی  به لینک زیر بروید و تنظیمات دلخواه مانند تعیین زبان، فرمت فایل، سایت و ... را انجام دهید.

http://www.google.com/advanced_search 

در بعضی از انجمن های فارسی گاها اطلاعات بسیار مفیدی هست که به سختی بدست می‌آیند. مانند: http://www.iran-eng.com/forum.php 

9- نرم‌افزار: 

امروزه نرم‌افزارها جز لاینفک کارهای صنعتی هستند. در کار با نرم‌افزارها به چند نکته باید توجه نمود. اول آنکه معمولا نرم‌افزارها به کار شما سرعت می‌بخشند نه اینکه آن را کاملا حل نمایند. یعنی کاربر باید دید مهندسی لازم در موضوع را داشته باشد. دوم همیشه استفاده از نرم‌افزار توصیه نمی‌شود خصوصا در زمینه‌های تخصصی  همچون طراحی اجزا و ... ، چون نحوه حل یک موضوع توسط نرم‌افزار مجهول است و ممکن است در اثر کرک یا خطای برنامه‌نویس نرم‌افزار حل غلطی را به شما ارائه بدهد. پس گاهی نیاز است آستین‌ها را بالا زده و نرم‌افزاری برای موضوع تخصصی خود بنویسید! سوم در نرم‌افزارهای المان محدود اولین نکته را فراموش نکنید: حل المان محدود غلط است مگر اینکه خلافش ثابت شود! یعنی باید برای هر نوع مسئله‌ای حداقل یک نمونه عینی موجود باشد تا صحت داده‌ها کنترل شود. 

ب) مراحل فنی ساخت یک محصول:

1- طراحی مفهومی: اولین قدم در هر طراح?، طراح? مفهوم? م?‌باشد. برای طراحی یک محصول باید بدانید از کجا شروع کنید و به کجا برسید. در گام طراحی مفهومی اجزای اصلی طراحی می‌گردند و با تطبیق آن‌ها با یکدیگر به 90 درصد طرح می‌رسیم. معمولا در طراحی سعی و خطا و وجود حلقه و تکرار مراحل برای تصحیح طرح طبیعی است. در اینجا در قالب مثالی طراحی مفهومی توضیح داده شده است.

2- طراحی جزئیات: ممکن است برخی از قسمت‌های طراحی مفهومی در حین جمع‌بندی تغییر نماید. در این مرحله تمام جزئیات به همراه نقشه‌های ساخت خروجی کار است.

3- ساخت و تست: با ساخت وسیله و امتحان آن در شرایط کاری گوناگون می‌توان خطاهای کاری را رصد و ثبت نمود. معمولا هر محصول استانداردهایی برای آزمایش شرایط کاری دارد.

4- بهینه سازی: مرحله آخر رفع مشکلات و خطاهای احتمالی در طرح است. در این مرحله ممکن است بخش از طرح کاملا متحول شود.

سایر نکات:

-  وظیفه ابتدایی شما امکان سنجی تولید آن می‌باشد،بدین معنی که صرفه اقتصادی تولید یک محصول را تخمین بزنید. در بحث هزینه‌های تولید قسمت‌هایی که در مورد قیمت آن ایده‌ای ندارید فقط عنوان را ببیاورید و هزینه را ننویسید. 

- گام‌های بالا لزوما به ترتیب نباید طی شود.

- برخلاف تصور ما، منابع فارسی در مهندسی بسیار غنی هستند. ابتدا منابع فارسی اعم از مقالات و کتاب را جستجو و مطالعه نمایید و سپس سراغ منابع انگلیسی بروید.

- در جستجو کلمه یا روند خاصی مورد تاکید نیست، بلکه خلاقیت و حدس شما را راهنمایی می‌کند. مثالها برای راهنمایی اولیه هستند.کلماتی که جستجو می نمایید به همراه پایگاه مربوطه ثبت نمایید.

- سعی نمایید از کلید واژه‌های مختلف استفاده نمایید. گاها نام صنعتی با نام علمی یک محصول یا فرآیند متفاوت است یا حتی نام آن در اروپا و آمریکا متفاوت است.

- سعی نمایید با انتخاب رویه‌ای درست در میان انبوه اطلاعات غرق نشوید. این‌ها مراحلی است که باید طی کنید نه اینکه در آن بمانید.

- تصور عدم توانایی انجام کار را نداشته باشید و با اعتماد به نفس وارد شوید. ابهام در موضوع یا سر در گم شدن میان انبوه مطالب طبیعی است و خود زمینه به نتیجه رسیدن است.

- گام اول جمع آوری مطالب و دسته بندی و حدس زدن میزان فایده هر یک با مرور تیترها و دیدن عکس‌ها و احیانا وجود فرمول است. گام بعدی انتخاب منابع و مطالعه و تحلیل آن می‌باشد. گام نهایی نتیجه‌گیری است. ممکن است تا به انتهای انجام پروژه جمع‌آوری مطالب مورد نیاز باشد.

- مستندسازی در حین کار انجام می‌گیرد نه در آخر امر که بسیاری از موارد فراموش شده‌اند.

در نهایت این نوشتار هنوز جای کار بیشتری را داراست، که انشاءالله با تجربه‌های بیشتر در فرصت‌های بعدی.